ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΦΥΤΟΥ : Δάφνη και Βάγια
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΕΛΥΤΗ : Δάφνη
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ: Laurus nobιlis L.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ : Λαουρίδαι και Δαφνίδαι
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ : H δάφνη έχει το όνομα laurus nobιlis L. που προέρχεται από τα λατινικά, εκ του land are,που σημαίνει έπαινος,
τιμή και nobιlis που σημαίνει ευγενής δάφνη η
αλλιώς βάγια είναι αειθαλής θάμνος η δέντρο με ύψος 1-15 μέτρα. Προτιμά υγρές
θέσεις κοντά σε ρεματιές και φαράγγια δεν έχει ιδιαίτερες εδαφικές απαιτήσεις
και φύεται σε υψόμετρο ως 900
μέτρα .Δεν αντέχει τους ισχυρούς παγετούς και είναι
κατάλληλη για ισκιερούς χώρους και παραθαλάσσιες περιοχές. Τα φύλλα της είναι
δερματώδη, αρωματικά με την άνω επιφάνεια σκουροπράσινη γυαλιστερή και την κάτω
ανοιχτοπράσινη θαμπή. 'Έχει αρσενικά και θηλυκά άνθη με μήνες άνθισης Μάρτιο
έως Μάιο ενώ ο καρπός της είναι μια μαύρη ρόγα, ωοειδούς έως ελλειψοειδούς
σχήματος. Είναι αρωματικό φυτό, στην Ελλάδα απαντάται και αυτοφυής. Στην Ελλάδα
εξάγονται περίπου 200 τόνους δάφνης. Επίσης τα φύλλα της είναι εναλλασσόμενα
,ακεραία, λογχοειδή, βαθυπράσινα με μικρό μίσχο και ελαφρά κυματοειδή μορφή. Η
οσμή τους είναι αρωματική και η γεύση της είναι λίγο πικρή. Ο καρπός είναι δρύπη
με σαρκώδες περικάρπιο και μεγάλο σπέρμα. Το χρώμα είναι κυανόμαυρο η μαύρο όταν
ωριμάσει, σχήμα ωοειδές και μέγεθος μικρής ελιάς. Στην Ελλάδα επίσης έχει το
όνομα η δάφνη του Απόλλωνα και με αλλά λαϊκά ονόματα είναι γνωστή όπως φώλια
και φυλλάδα.
ΙΣΤΟΡΙΑ: Στην Ελλάδα η δάφνη ήταν γνωστή από τα αρχαιότερα χρόνια και
γίνεται μνεία γι αυτήν στον Όμηρο. Ήταν ιερό δέντρο, αφιερωμένο στο θεό
Απόλλωνα. Πρώτα οι Έλληνες και έπειτα οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να στεφάνωναν με
κλαδιά δάφνης τους νικητές των αγώνων. Έτσι ακόμα και σήμερα η δάφνη ταυτίζεται
με τη δόξα, τη νίκη και την υπέροχη. Οι αρχαίοι έλληνες είχαν αφιερώσει τη
δάφνη στον Απόλλωνα, τον θεό των καλών τεχνών προς τιμή του οι Θηβαίοι τελούσαν
κάθε 9 χρόνια τα Δαφνηφόρια. Οι έλληνες και οι ρωμαίοι θεωρούσαν την δάφνη
επίσης σύμβολο της σοφίας και της ποίησης και εκτός από τους αθλητές στεφάνωναν
και τους φιλοσόφους, ποιητές. Στους Χριστιανικούς ναούς η δάφνη χρησιμοποιείται
τις μεγάλες γιορτές όπως στην γιορτή των Βαΐων για διακόσμηση αντί κλάδων
φοίνικος.
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ : To φυτό ευδοκιμεί σε
ασβεστολιθικά και καλά αρδευόμενα εδάφη. Ο πολλαπλασιασμός του γίνεται με
σπέρματα τα οποία στερούνται σε σπορεία. Έπειτα από 3-4 μήνες τα φυτεύουν στο
έδαφος και όταν αναπτυχτούν αρκετά τότε μεταφυτεύονται στην οριστική τους θεση.
Εκτος αυτού η δάφνη πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα όπως και παραφυάδες.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ -ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ: Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται ως άρτυμα στη
μαγειρική (νοστιμίζει φαγητά όπως όσπρια και κυρίως φακές) και στην συσκευασία
ξηρών καρπών όπως σύκα και σταφίδες. Το αιθέριο έλαιο που έχουν τα φύλλα και οι
καρποί (δαφνέλαιο) χρησιμοποιείται για την κατασκευή εντομοκτόνων και
παρασιτοκτόνων. Ένα αραιό αφέψημα από αυτά χρησιμοποιείται ως παρασιτοκτόνο
οργανισμών που παρασιτούν σε άλογα. Επίσης τα φύλλα της δάφνης χρησιμοποιούνται
στα φάρμακα σαν σκεύασμα για την θεραπεία της γρίπης και των βρογχικών στα
κρυολογήματα και σαν αντισηπτικό στα εξωτερικά άτονα έλκη καψίματα, σκασίματα, πιτυρίδα
και ρευματισμούς. Επιπλέον θεωρούνται εφιδρωτικά, χολαγωγά, ηπατικά, αντιαρθριτικά
και τονωτικά της λειτουργίας της πέψης. Αν και θεωρείται μελισσοτροφικό φυτό
,όλα τα μέρη του φυτού και οι καρποί του περιέχων την τοξική ουσία μίζερων που
δηλητηριάζει τις μέλισσες. Τα φύλλα της δάφνης χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή
αιθέριου ελαίου, περιέχουν επίσης πικρές ουσίες ,στυπτικό. Οι καρποί της είναι
τονωτικό για την λειτουργία της πέψης
ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ :
To βρίσκουμε στα Ρω του
ερώτα ( Τραγούδια του Λόρκα “ Του άνεμου
και της Παινεμένης”)
ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΤΟ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ Ο ΕΛΥΤΗΣ ΣΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ :
Στο ποίημα του Ελύτη ΤΑ ΡΩ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ και συγκεκριμένα “Του Ανέμου και της Παινεμένης” χρησιμοποιεί ο ποιητής το φυτό δάφνη. Στο στίχο “μες από δάφνες και
μυρτιές” γίνεται αντιληπτό το όνομα δάφνη. Μάλλον θέλει να τονίσει εδώ την
ωραία μυρωδιά που βγάζει το συγκεκριμένο φυτό και επειδή και η μυρτιά και η
δάφνη είναι δερματώδη φυτά έχει κάνει μια ωραία σύνδεση. Εδώ πιθανότατα να
εννοεί ότι η δάφνη είναι ένα μεγάλο δένδρο όπως και η μυρτιά και μπορεί κάποιος
να παρατηρήσει ότι περνάει δίπλα από αυτά τα φυτά κάποια ,αφού πιο μετά λέει
ότι “κι από το φως ασημωμένη μικρή τσιγγάνα η παινεμένη”. Επίσης υπάρχει το
ενδεχόμενο αυτή η γυναίκα να έχει στα μαλλιά της ένα κλαδί από δάφνη και να
εννοεί μέσα από την μυρωδιά του φυτού αλλά και την όμορφη όψη του φυτού ότι η
γυναίκα επίσης έχει τα ιδία χαρακτηριστικά ότι δηλαδή έχει ωραία μυρωδιά και πρόσωπο.
Με λίγα λόγια για να περιγράψει μια όμορφη τσιγγάνα που έχει δει πιθανώς μια ωραία
ανοιξιάτικη μέρα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ :
1) Εγκυκλοπαίδεια Δομή (Σχολικος συμβουλος
δημοτικου και γυμνασιου,το βιβλιο του μαθητη),
Εκδοσεις Αφοι Παγουλατου,Τομος 5 <Ε'>,
Σπουδη του περιβαλλοντος Φυσικη ιστορια, ΣΕΛΙΔΑ 147( ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ)
2)ερευνα στο google για την εικονα
